Λόγος 2ος
Για τον αναχρονιστικό τρόπο διοίκησης της ΕΑΒ
Το ότι η ΕΑΒ είναι μια εταιρεία με δομές και κουλτούρα της δεκαετίας του ΄80 είναι φανερό από τους αναποτελεσματικούς διευθυντές και τους αγράμματους επόπτες. Το θέμα είναι
ότι η αναξιολόγηση-αναξιοκρατία του παρελθόντος οδήγησε στην προβληματική στελέχωση του σήμερα που όλοι σχεδόν παραδέχονται. Αν και πολλοί προϊστάμενοι είναι γενικά αποδεκτό ότι είναι ανίκανοι (παρεμπιπτόντως η επαγγελματική τους σταδιοδρομία βοηθιέται από κόμματα και παρατάξεις), παρά ταύτα πολλοί εργαζόμενοι πιστεύουν ότι η αξιολόγηση είναι περιττή για τα στελέχη της εταιρείας.
Αυτή η λαθεμένη αντίληψη έχει σαν αποτέλεσμα ότι ούτε οι ίδιοι οι εργαζόμενοι σκέφτονται για την βελτίωση της ποιότητας της εργασίας αφήνοντας αυτό για άλλους, αλλά ούτε και τα στελέχη βοηθούνται να διορθωθούν.
Ποιος το είπε ότι η αξιολόγηση πρέπει να κρέμεται σαν δαμόκλειος σπάθη πάνω από τα κεφάλια των εργαζομένων σαν τιμωρία, αδικώντας τους ικανούς αντί να τους επιβραβεύει και αφήνοντας κάποιους άλλους στο απυρόβλητο για να αυτοαξιολογούνται ως ικανοί και σπουδαίοι όπως συμβαίνει στην ΕΑΒ;
Η αξιολόγηση αφορά και αυτούς που αξιολογούν.
Τα πιο περιζήτητα προσόντα σε ένα σύστημα αξιολόγησης είναι η άσκηση θετικής επίδρασης, δηλαδή η ικανότητα του να προάγει την αποτελεσματικότητα και την οικονομικότητα μιας οποιασδήποτε συλλογικής παραγωγικής προσπάθειας. Μέρος αυτών των προσόντων είναι: η σωστή καθοδήγηση, η εκπαίδευση των νεώτερων, η επίτευξη των στόχων, η ανάπτυξη των υφισταμένων σου, η τεχνική κατάρτιση, η ικανότητα στην επίλυση προβλημάτων, η σωστή ανάπτυξη της εργασίας, η παροχή βοήθειας σε όσους τη χρειάζονται, οι εναλλακτικές λύσεις, η χρησιμοποίηση των διαθέσιμων πληροφοριών, η γνώση της αγοράς και άλλα προσόντα που πρέπει να έχουν πρωτίστως όσοι ασκούν διοίκηση. Το ότι αυτά τα χαρακτηριστικά δεν καλλιεργήθηκαν στην ΕΑΒ σαν να μην την αφορούσαν, είναι κύρια λόγω απουσίας αξιολόγησης. Η αξιολόγηση δεν είναι πολυτέλεια αλλά από αυτήν εξαρτάται η αποτελεσματικότητα μιας εταιρείας. Επιπλέον η απουσία αξιολόγησης αφήνει να προάγονται κάποια «καλά» παιδιά τα οποία στην πορεία του χρόνου αποδεικνύονται ανίκανα. Και την ίδια ώρα που βοηθούνται και προάγονται τα παραταξιακά, τα αρεστά στις διοικήσεις κλπ παιδιά, πολλοί λένε ότι ένα σύστημα αξιολόγησης δεν θα ήταν καλό να υπάρχει επειδή οι παρατάξεις ή οι επόπτες θα βοηθούσαν τα δικά τους παιδιά! Μα αυτό ακριβώς το κάνουν ήδη. Δηλαδή οι εκπρόσωποι των εργαζομένων που θα έπρεπε να υπερασπίζονται την αξιοκρατία την αρνούνται για να υπερασπίσουν τα ιδιοτελή τους συμφέροντα, δηλαδή τα ατομικά αυτών των ίδιων και τα κάπως πιο «συλλογικά» του παραταξιακού και κομματικού στρατού τους. Πρέπει να γίνει σαφές ότι μιλάμε για διαφανές σύστημα αξιολόγησης στο οποίο θα είναι δύσκολο ο αξιολογούμενος να αδικηθεί. Και σε αυτό μπορεί να παίξει ρόλο το προσωπικό της εκπαίδευσης. Όπου θα μπορούσαν για παράδειγμα να διοργανώνουν και με τη συμμετοχή των εποπτών τεστ αξιολόγησης.
Αλλά η αναξιολόγηση-αναξιοκρατία δεν είναι το μόνο αναχρονιστικό φαινόμενο στην ΕΑΒ. Το σύστημα πχ των προτάσεων για βελτίωση της παραγωγικότητας μέσω γραπτών προτάσεων δεν λειτουργεί. Πόσες προτάσεις από εργαζόμενους επεξεργάζεται η εταιρεία; Ίσως καμία!
Γιατί λοιπόν αφού οι γραπτές προτάσεις δεν έχουν αποτελεσματικότητα δεν ακολουθείται μια πιο απλή διαδικασία όπως η συζήτηση στους χώρους δουλειάς;
Δεν ανακαλύπτουμε τον τροχό, αλλά έτσι γίνεται στις σύγχρονες εταιρείες.
Στην περίπτωση της ΕΑΒ αυτό δεν γίνεται γιατί υποτιμάται η χειρωνακτική-παραγωγική δουλειά.
Τι να πει κανείς για το θεσμό του υπάλληλου του μήνα; το χιλιάρικο ξέρουμε όλοι πως το παίρνουν. Το να δίνεις πάντως το ίδιο πριμ-κίνητρο σε διοικητική και παραγωγική υπαλληλία ενώ θα έπρεπε να έχει στοχευόμενα χαρακτηριστικά όπως πχ πριμ καθαρού συνεργείου, αυξημένης παραγωγής ή μηδενικού λάθους, θα έκανε ένα σοβαρό στέλεχος της εταιρείας να χαμογελάει αν όχι να κλαίει. Οι μόνες οδηγίες που έχουν δώσει οι διευθυντές προς τους εργαζόμενους στην ΕΑΒ είναι να μη φοράνε βερμούδες και αθλητικά παπούτσια.
Δεν έχουν όλοι τις ίδιες απόψεις στο σωματείο. Και αυτό είναι φυσικό γιατί όλα όσα αφορούν την παραγωγικότητα της δουλειάς έχουν να κάνουν με τη συνεργασία και την συλλογικότητα της δουλειάς όποτε και τις διαφορετικές ιδεολογικές αντιλήψεις που διαπερνούν την κοινωνία. Πχ η αξιολόγηση μπορεί να ιδωθεί και να εφαρμοστεί από αντίθετες κοινωνικές πλευρές και να έχει πολύ διαφορετικό περιεχόμενο. Άλλη είναι η ατομική από τα πάνω αξιολόγηση που στηρίζει τα κριτήριά της στην απόσπάση του μάξιμουμ και πιο άμεσου κέρδους μιας εταιρείας πράγμα που σημαίνει διαρκή πίεση στους εργαζόμενους και υποδούλωσή τους στην κάθε προιστάμενη αυθεντιά και άλλη η αξιολόγηση που στηρίζεται στον διαφανή, αμοιβαίο και συλλογικό έλεγχο της δουλειάς του κάθε ένα και της κάθε ομάδας παραγωγής σε όποιο επίπεδο του τεχνικού καταμερισμού εργασίας και της ευθύνης αν αυτοί βρίσκονται. Η τελευταία μέθοδος προωθείται σε κάποιο βαθμό στις πιο σύγχρονες καπιταλιστικές παραγωγικές μονάδες που στηρίζονται περισσότερο στην καινοτομία και λιγότερο στην ένταση και εκμετάλλευση της ζωντανής εργασίας και το δίχως άλλο θα χαρακτηρίσει τις όποιες μελλοντικές μορφές κοινωνικής οργάνωσης της εργασίας θα υπηρετούν την κοινωνία γενικά και θα είναι υπό τον έλεγχο των άμεσων παραγωγών.
Ασφαλώς πρέπει να κάνουμε ότι μπορούμε για να προωθηθεί στην ΕΑΒ, η αξιολόγηση αυτού του δεύτερου τύπου, πράγμα στο οποίο μας βοηθάει σε ένα βαθμό και ο κρατικός χαρακτήρας της, αλλά καμιά ΕΑΒ και καμιά παραγωγική μονάδα σε οποιοδήποτε κοινωνικό σύστημα δεν θα μπορεί να ζήσει για πολύ δίχως καμιά ουσιαστική αξιολόγηση των εργαζομένων σε αυτήν είτε αυτή θα είναι συγκεντρωτική και από τα πάνω είτε συλλογική και από τα κάτω. Η μη αξιολόγηση ή αλλιώς η αυτάρεση αυτοαξιολόγηση ελληνικού δημοσιουπαλλληλικού τύπου ωφελεί μόνο τις πιο έντονες μορφές κοινωνικού παρασιτισμού και αποδιοργάνωσης και οδηγεί στις πιο άρρωστες και εξεφτελιστικές ατομικές, ταξικές ή και εθνικές εξαρτήσεις και τελικά στην υλική χρεωκοπία και εξαθλίωση.
Οι αθεράπευστες παθογένειες τρέφονται από το σάπιο σύστημα αλλά και το υπερ τρέφουν και τελικά το καταστρέφουν μαζί με ότι υγιές έχει μέσα του.
